२०, भाद्र २०८१

बाँके ।बाँकेका विभिन्न अस्पतालहरूमा उपचारका लागि आएका बालबालिकाहरूमा डेंगु र स्क्रब टाइफसको संक्रमण देखापर्न थालेको छ। पश्चिम नेपालको प्रमुख रेफरल अस्पतालहरू, जस्तै भेरी अस्पताल नेपालगन्ज, नेपालगन्ज मेडिकल कलेज, केयर सिटी अस्पताल र अन्य निजी क्लिनिकहरूमा डेंगु र स्क्रब टाइफसका बिरामीहरूको संख्या दिनानुदिन बढिरहेको चिकित्सकहरूले बताएका छन्।

 

केयर सिटी अस्पतालका बालरोग विशेषज्ञ डा. विष्णु थापाका अनुसार, दुई–तीन महिनाका शिशुहरूमा समेत डेंगु र स्क्रब टाइफस देखापरेको छ। थापाका अनुसार , “वर्षायाम सुरु भएसँगै सबै उमेर समूहका मानिसहरूमा यी रोगहरूको जोखिम बढी हुन्छ, र बालबालिकाहरू पनि यसबाट अछुतो छैनन्।” डा. थापाले गत एक महिनामा करिब १५–१६ जना डेंगुका र ८–१० जना स्क्रब टाइफस भएका बालबालिकाहरू उपचारका लागि अस्पतालमा आएका जानकारी दिनुभयो।

 

नेपालगन्ज मेडिकल कलेजका वरिष्ठ बालरोग विशेषज्ञ डा. पियुस कनोडियाले पनि पछिल्लो समय बालबालिकामा डेंगु र स्क्रब टाइफसको जोखिम बढेको बताउनुभयो। उहाँले पछिल्लो एक महिनामा १५–२० जना बालबालिकामा यी रोगहरूको लक्षण देखिएको र उपचार गरिरहेको जानकारी दिनुभयो। डा. कनोडियाका अनुसार, “टाउको दुख्ने, उच्च ज्वरो आउने, वान्ता हुने लक्षण भएका बालबालिकाहरूमा परीक्षण गर्दा डेंगु र स्क्रब टाइफस पत्ता लागेको छ।” यस्ता बिरामीहरूमा अन्य जिल्लाबाट आएका बालबालिकाहरूको संख्या पनि उल्लेखनीय रहेको छ।

 

नेपालगन्ज मेडिकल कलेज कोहलपुरका बालरोग विशेषज्ञ डा. नीरज आचार्यले पनि बालबालिकामा यी रोगहरूको संक्रमण बढेको बताउनु भएको छ। उहाँले ३० बेड क्षमताको पेडियाट्रिक वार्ड पूर्ण रूपमा भरिएको र अन्य वार्डहरूमा समेत बिरामी राख्नुपर्ने अवस्था आएको बताउनुभयो।

डेंगुका लक्षणहरूमा असह्य टाउको दुख्ने, आँखाको गेडी दुख्ने, शरीरमा विमिरा आउने, जोर्नी तथा मांसपेशीहरू दुख्ने, वाकवाकी लाग्ने, रगत बग्ने जस्ता समस्याहरू देखिन सक्छन्। डेंगु लामखुट्टेको टोकाइबाट फैलिने भएकाले यसबाट बच्न घर वरपर पानी जम्न नदिनु, लामो बाहुला भएको कपडा लगाउनु, र सुत्दा झुलको प्रयोग गर्नुपर्ने चिकित्सकहरूको सुझाव छ।

 

स्क्रब टाइफस भने मुसामा लाग्ने माइट नामक किर्नाको टोकाइबाट सर्ने रोग हो। यसका लक्षणहरूमा उच्च ज्वरो, टाउको दुख्ने, आँखा रातो हुने, र माइटले टोकेको ठाउँमा रातो डाबरको रूपमा देखिने दागहरू हुने गर्छन्। स्क्रब टाइफसबाट जोगिन खेतवारी वा वनजंगलमा काम गर्दा शरीर ढाक्ने कपडा लगाउने, बुट लगाउने, र भुइँमा सुत्न वा बस्न नहुने सुझाव चिकित्सकहरूले दिएका छन्।

अस्वाभाविक रूपमा बढ्दै गरेको डेंगु र स्क्रब टाइफसको जोखिमबाट बच्न स्वास्थ्य मापदण्डहरूको पालना गर्नुपर्ने र यी लक्षणहरू देखिएमा तुरुन्त स्वास्थ्य संस्थामा उपचार गराउन चिकित्सकहरूको सुझाव छ।